Hamulce rowerowe

Rynek części rowerowych jest jedną z najbardziej wymagających i konkurencyjnych gałęzi rynku rowerowego, na którym początkującym producentom niezwykle trudno, z powodzeniem wypromować nowy produkt. Dodatkowo ciągły natłok nowych informacji wprowadza nas, konsumentów w lekką panikę w trakcie wyboru odpowiedniego sprzętu oraz akcesoriów.

W niniejszym cyklu artykułów, składających się na Niezbędnik Praktycznego Rowerzysty, spróbujemy ułatwić wam ewentualny wybór sprzętu poprzez skonsolidowanie całej dostępnej wiedzy, zdobytej poprzez doświadczenie oraz informację płynące z rynku.

Od dziecka wpajano nam, że najważniejsze w jeździe rowerem jest zachowanie bezpieczeństwa. W celu dostosowania się do tych nauk bezwzględnym działaniem, poprzedzającym rozpoczęcie nowego sezonu rowerowego, jest sprawdzenie stanu hamulców naszego roweru. W momencie stwierdzenia ich defektu należy zaopatrzyć się w ich nowy model. Niby prosta czynność prawda? Nic bardziej mylnego 🙂 Kiedy przekroczymy próg sklepu przed naszymi oczami wyrasta tuzin półek z niepojętą zawartością artykułów. Sprzęt widziany jest przez pryzmat różnych kolorów, modeli, cen. Tylko zaprawieni w tego typu bojach są w stanie odnaleźć się w tej dżungli i na koniec stać się szczęśliwymi posiadaczami wymarzonego sprzętu. Dla tym, którym taki zakup sprawia nie mały problem, przedstawiam przyspieszony kurs poznania charakterystyki tego rynku.

Po pierwsze, należy sprawdzić jaki rodzaj hamulców został zamontowany w naszym jednośladzie. Ma to na celu zachowanie kompatybilności. Dodatkowo nowe hamulce muszą pasować do zaczepów na widelcu oraz ramie. Manetki hamulcowe również muszą z nimi współpracować.

W przypadku, kiedy myślimy jednak o zakupie innego typu hamulców, bądź kiedy na dniach staniemy się szczęśliwymi posiadaczami nowego roweru, naszym zadaniem staje się określenie odpowiedniego rodzaju hamulców. W rowerach najczęściej spotykane są poniższe ich typy:

• Szczękowe
– V-brake (zwane V-brejkami, V-Brejk, V-breake)
– Tradycyjne („U-brake”)
– Typu „Cantilever”

• Tarczowe
– Mechaniczne
– Hydrauliczne

• Bębnowe

Hamulce szczękowe

Jako pierwsze przedstawiam wam hamulce szczękowe, które współcześnie montowane są głównie w rowerach oraz motorowerach. Ich głównymi zaletami są m.in. prostota w konstrukcji, niska masa i łatwa konserwacja. Wadę stanowi duża wrażliwość na warunki atmosferyczne i niszczenie obręczy koła. Ze względu na ich kształt ramion i konstrukcję wyróżnia się poniższe modele.

V-brake

V-brake, zwane również V-brejkami, V-Brejk, V-breake, stanowią rodzaj hamulców szczękowych stosowanych głównie w rowerach MTB. Różnica pomiędzy tradycyjnymi hamulcami wynika z konstrukcji ramion zaciskających szczęki. Tego typu hamulce posiadają długie, proste ramiona, zamocowane mimośrodowo do widełek ramy. Bezpośrednio do nich przymocowane są klocki hamulcowe a od góry przechodzi linka zaciskowa, która jest połączona na stałe z jednym ramieniem i luźno z drugim. W momencie zaciśnięcia klamki hamulcowej, linka ulega skróceniu, na skutek czego ramiona schodzą się jak nożyce, tworząc odwróconą literę „V”.
Charakterystyczny wydłużony kształt ramion skutkuje tym, iż przy użyciu tej samej siły nacisku na klamkę hamulcową, klocki zaciskają się mocniej na bocznej powierzchni koła niż w przypadku tradycyjnych hamulców szczękowych, co ma szczególne znaczenie przy częstym hamowaniu na zjazdach.
Ważnym jest aby pamiętać, że hamulców tego typu nie należy stosować powszechnie w rowerach szosowych, głównie ze względu na ich zbyt dużą moc. Nie bez znaczenia jest także efekt rozpierania widełek ramy i zwiększone opory aerodynamiczne.
Głównymi zaletami wyboru tego typu sprzętu są m.in. waga, cena, uniwersalność. Większość konsumentów nie poleca ich jednak z uwagi na małą skuteczną w momencie jazdy w błocie czy deszczu.

U-brake

W przypadku tradycyjnych hamulców szczękowych typu „U-brake” ramiona przyjmują kształt sferyczny, który umożliwia umieszczenie pod nim błotnika. Model ten charakteryzuje się przymocowaniem obu szczęk do ramy w jednym punkcie i połączeniem ich sprężynką. Linka ciągnąca jest przymocowana do jednego z ramion, a drugie zaciska się poprzez nacisk sprężynki wywoływany ruchem pierwszego. Wadą tego typu sprzętu jest stosunkowe małe przełożenie siły na wymagane rezultaty hamowania. Bronią się natomiast takimi zaletami jak niewielka masa oraz fakt, że ich kształt można w łatwy sposób dostosować do ramy rowerowej, dzięki czemu nie wystają one poza jej obrys. Głównie stosowane są w rowerach miejskich i sportowych rowerach szosowych.

Cantilever

Ostatnim rodzajem hamulców szczękowych jest model „cantilever”, w którym ramiona przymocowane są mimośrodowo do trzpieni (tzw. „piwotów”) umieszczonych na widelcu lub widełkach ramy, każde z ramiom osobno. Cechą charakterystyczną ramion jest ich zgięcie oraz to, że w stanie spoczynku wystają poza obrys ramy. Ramiona dołączone zostały krótką linką do której, przez specjalne kowadełko (tzw. „zawiesie”), jest przymocowana właściwa linka ciągnąca. Osiągnięcie różnych stopni przełożenia siły możliwe jest poprzez odpowiednią długości i stopień odchylenia ramion oraz długość krótkiej linki. W przypadku wyboru długiej linki i odchylonych ramion skutkuje to zwiększeniem długość linki, którą trzeba wybrać klamką aby uzyskać efekt hamowania. W chwili obecnej na rynku tego rodzaje hamulce zostały prawie całkowicie wyparte przez prostsze konstrukcyjnie i łatwiejsze do regulacji hamulce typu V.

Hamulce tarczowe

Drugim typem hamulców są hamulce tarczowe, których działanie opiera się na zasadzie zamocowania do piasty tarczy i zacisku z klockami, które trą o tarczę w razie potrzeby. Ten rodzaj hamulców bezwzględnie wymaga piast przystosowanych do ich montażu. Na rynku dostępne są dwa rodzaje hamulców tarczowych – mechaniczne oraz hydrauliczne. W przypadku tych pierwszych hamulec jest uruchamiany poprzez stalową linkę, natomiast drugich przez płyn hamulcowy. Jako dygresję potraktuje fakt, iż hamulce mechaniczne są coraz rzadziej spotykane i wypierane przez hydrauliczne, które sama polecam. Powracając jednak do tematu, stwierdzonymi przez konsumentów wadami hamulców tarczowych jest ich cena, trudna regulacja oraz waga. Zalety sprzętu jawią się natomiast w ich niezawodności w przypadku niesprzyjających warunków pogodowych i odpowiedniej modulacji.

Hamulce bębnowe

Ostatnim, przedstawianym przeze mnie w dniu dzisiejszym, typem dostępnych hamulców są hamulce bębnowe. Stosowane są one najczęściej w rowerach miejskich a ich hamowanie powstaje na skutek tarcia wewnętrznej powierzchni obracającego się wraz z wałem bębna hamulcowego, z powierzchnią umieszczonych wewnątrz bębna nieobracających się szczęk pokrytych okładziną cierną. Konstrukcyjnie jest on podobny do hamulców bębnowych stosowanych w innych pojazdach m.in. samochodach. Ich wadą jest niestety większa waga, skomplikowana konstrukcja oraz problemy z konserwacją. Zaletą natomiast jest niezawodność sprzętu i jego wytrzymałość.

Kolejnym etapem naszej podróży jest określenie kwoty, która stanie się granicą wydatków na nasze szaleństwa, co może być kluczowe przed planowanym szturmem na sklepy:) Gwarantuje wam, że powyższy zakup nie będzie droższy, z uwagi na fakt, iż ceny hamulców rowerowych kształtują się w przedziale od 5 zł za najprostsze szczękowe V-brake do 2200 zł za hamulce tarczowe hydrauliczne.

Powracając jednak do tematu, kiedy nasz limit środków został określony, model wybrany wskazanym jest zaopatrzenie się cierpliwość, spokój ducha oraz uśmiech. Przecież zakupy nie są przecież aż takie straszne 🙂